ประเภทหรือเค้าโครงของอริยสัจ
 
      -ประเภทหรือเค้าโครงของอริยสัจ
        
      
  
หลักอริยสัจมีอย่างเดียว แต่คำอธิบายมีปริยายมากมาย
ภิกษุ ท. ! ความจริงอันประเสริฐ ว่า “นี้เป็น ทุกข์, นี้เป็น เหตุให้เกิดทุกข์, นี้เป็นความดับไม่เหลือของทุกข์, และนี้เป็นทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือของทุกข์,” ดังนี้, เป็นสิ่งที่เราได้บัญญัติแล้ว : แต่ในความจริงนั้น, มีการพรรณาความ การลงอักษร และการจำแนกเพื่อพิสดารมากจนประมาณไม่ได้ ว่าปริยายเช่นนี้ ๆ เป็นความจริงคือทุกข์ ถึงแม้เช่นนี้ ก็เป็นความจริงคือทุกข์ ฯลฯ.
ภิกษุ ท. !  เพราะเหตุนั้นในกรณีนี้  พวกเธอพึงทำความเพียรเพื่อให้รู้ตามเป็นจริง  ว่า  “นี้เป็นทุกข์, นี้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์, นี้เป็นความดับไม่เหลือของทุกข์  และนี้เป็นทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือของทุกข์ ;”  ดังนี้เถิด.
      
