ตีรยิตฺวา วิภาวยิตฺวา วิภูตํ กตฺวาติ อตฺถมญฺญาย ฯ ธมฺมมญฺญายาติ ธมฺมํ อญฺญาย ชานิตฺวา ตุลยิตฺวา ตีรยิตฺวา วิภาวยิตฺวา วิภูตํ กตฺวาติ ธมฺมมญฺญาย ฯ

---

[๕๔๐] ธมฺมานุธมฺมํ ปฏิปชฺเชยฺยาติ สมฺมาปฏิปทํ อนุโลมปฏิปทํ อปจฺจนีกปฏิปทํ อนฺวตฺถปฏิปทํ ธมฺมานุธมฺมปฏิปทํ ปฏิปชฺเชยฺยาติ ธมฺมานุธมฺมํ ปฏิปชฺเชยฺย ฯ

---

[๕๔๑] คจฺเฉยฺเยว ชรามรณสฺส ปารนฺติ ชรามรณปารํ วุจฺจติ อมตํ นิพฺพานํ โย โส สพฺพสงฺขารสมโถ สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานํ ฯ คจฺเฉยฺเยว ชรามรณสฺส ปารนฺติ ปารํ คจฺเฉยฺเยว ปารํ อธิคจฺเฉยฺย ปารํ ผุเสยฺย ปารํ สจฺฉิกเรยฺยาติ คจฺเฉยฺเยว ชรามรณสฺส ปารํ ฯ

---

[๕๔๒] ปารคมนียา อิเม ธมฺมาติ อิเม ธมฺมา ปารคมนียา ปารํ ปาเปนฺติ ปารํ สมฺปาเปนฺติ ปารํ สมนุปาเปนฺติ ชรามรณสฺส ตารณาย ๑ สํวตฺตนฺตีติ ปารคมนียา อิเม ธมฺมา ฯ

---

[๕๔๓] ตสฺมา อิมสฺส ธมฺมปริยายสฺสาติ

---

[๒] ตสฺมา ตํการณา ตํเหตุ ตปฺปจฺจยา ตํนิทานาติ ตสฺมา ฯ อิมสฺส ธมฺมปริยายสฺสาติ อิมสฺส ปารายนสฺสาติ ตสฺมา อิมสฺส ธมฺมปริยายสฺส ฯ

---

[๕๔๔] ปารายนนฺเตฺวว อธิวจนนฺติ ปารํ วุจฺจติ อมตํ นิพฺพานํ โย โส สพฺพสงฺขารสมโถ สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานํ ฯ อายนํ วุจฺจติ มคฺโค #๑ ม. ตรณาย ฯ ๒ ม. ตสฺมาติ ฯ