ธมฺมนิชฺฌานกฺขนฺติ นาโหสิ โสปิ นาม ภิกฺขเว ฉนฺโท นาโหสิ โสปิ นาม ภิกฺขเว อุสฺสาโห นาโหสิ สาปิ นาม ภิกฺขเว ตุลนา นาโหสิ ตมฺปิ นาม ภิกฺขเว ปธานํ นาโหสิ วิปฺปฏิปนฺนาตฺถ ๑ ภิกฺขเว มิจฺฉาปฏิปนฺนาตฺถ ๒ ภิกฺขเว กีวทูเรวิเม ภิกฺขเว โมฆปุริสา อปกฺกนฺตา อิมสฺมา ธมฺมวินยา ฯ

---

[๒๓๙] อตฺถิ ภิกฺขเว จตุปฺปทํ เวยฺยากรณํ ยสฺสุทฺทิฏฺฐสฺส วิญฺญู ปุริโส นจิรสฺเสว ปญฺญาย อตฺถํ อาชาเนยฺย อุทฺทิสิสฺสาม ๓ โว ภิกฺขเว อาชานิสฺสถ เมตนฺติ ฯ เก จ มยํ ภนฺเต เก จ ธมฺมสฺส อญฺญาตาโรติ ฯ โยปิ โส ภิกฺขเว สตฺถา อามิสครุโก ๓ อามิสทายาโท อามิเสหิ สํสฏฺโฐ วิหรติ ตสฺสปายํ เอวรูปี ปโณปณวิยา ๕ น อุเปติ เอวญฺจ โน อสฺส อถ นํ กเรยฺยาม น จ โน เอวมสฺส น นํ กเรยฺยามาติ ฯ กิมฺปน ภิกฺขเว ยํ ตถาคโต สพฺพโส อามิเสหิ วิสํสฏฺโฐ วิหรติ สทฺธสฺส ภิกฺขเว สาวกสฺส สตฺถุ สาสเน ปริโยคยฺห ๖ วตฺตโต อยมนุธมฺโม ๗ โหติ สตฺถา ภควา สาวโกหมสฺมิ ๘ ชานาติ ภควา นาหํ ชานามีติ ฯ สทฺธสฺส ภิกฺขเว สาวกสฺส สตฺถุ สาสเน ปริโยคยฺห วตฺตโต รูฬฺหนียํ ๙ สตฺถุ สาสนํ โหติ โอชวนฺตํ ฯ สทฺธสฺส ภิกฺขเว สาวกสฺส สตฺถุ สาสเน ปริโยคยฺห วตฺตโต อยมนุธมฺโม ๑๐ โหติ กามํ ตโจ จ นหารุ จ อฏฺฐิ จ อวสุสฺสตุ ๑๑ เม ๑๒ สรีเร อวสุสฺสตุ ๑๓ มํสโลหิตํ #๑ โป. วิปฺปฏิปนฺนตฺถํ ฯ ๒ โป. มิจฺฉาปฏิปนฺนตฺถํ ฯ ๓ ม. อุทฺทิฏฺฐสฺสาปิ #ภิกฺขเว ฯ ยุ. อุทฺทิสิสฺสามิ ฯ ๔ ม. ยุ. อามิสครุ ฯ ๕ สี. ยุ. ปโณปณวิธา ฯ #๖ โป. ยุ. ปริโยคาย ฯ ๗-๑๐ โป. อยํ ปน ธมฺโม ฯ ๘ ม. สาวโกหมสฺมีติ ฯ #๙ ยุ. รูฬฺหฺนิยํ ฯ ๑๑ ม. ยุ. อวสิสฺสตุ ฯ ๑๒ ยุ. เมติ ปาโฐ นตฺถิ ฯ #๑๓ ยุ. อุปสุสฺสตุ ฯ